İnşaatta kiriş nedir? Evde kiriş nerededir? Konsol kiriş, saplama kiriş gibi kavramların ne almana geldiğini gelin hep birlikte inceleyelim.
İnşaatta kiriş nedir? Evde kiriş nerededir? Konsol kiriş, saplama kiriş gibi kavramların ne anlama geldiğini gelin hep birlikte inceleyelim.
Ayrıca bu yazının son bölümünde; kirişlerle ilgili mutlaka bilmeniz gereken püf noktaları yazdım. "Kiriş genişliği en az kaç cm olmalı?", "kirişlerde kullanılacak demir çapı ne olmalı?" gibi soruların cevaplarını da yazının son bölümünde bulabilirsiniz.
Kiriş nedir?
Kiriş, döşemeden gelen yükleri alan ve kolonlara ileten bir yapı elemanıdır. Kirişler kolonları birbirlerine bağlayarak çerçeve sistem oluştururlar. Bu sayede deprem gibi yatay yüklerde yapının bir bütün olarak hareket etmesini ve yüklerin direkt olarak kolonlara iletilmesini sağlarlar.
Evin kirişi neresi? Evde kiriş nerede?
Eğer klasik kirişli sisteme sahip bir binada oturuyorsanız evinizdeki kirişleri görmeniz mümkün. Plak sistemlerde (klasik kirişli sistemler) kirişler döşemeden aşağı sarkarlar. Yani odanızın ortasından geçen bir betonarme diş veya odanın duvarlarının üzerinde bir betonarme diş görüyorsanız bunlar çok yüksek ihtimalle yapının kirişleridir.
Eğer yapınız asmolen döşemeli veya mantar döşemeli bir sistemle inşa edildiyse evinizdeki kirişleri görmeniz pek mümkün değil. Ancak belediyeden statik projesini alarak evinizdeki kirişleri bulabilirsiniz.
Basit kiriş nedir?
Bir ucu sabit mesnette diğer ucu kayar mesnette olan kirişlere basit kiriş denir.
Konsol kiriş nedir?
Konsol kirişler bir ucu mesnete bağlı diğer ucu boşta olan kirişlerdir. Yapılardaki açık çıkmalı balkonlar, betonarme saçaklar, cumba yapıları bunlara güzel birer örnektir. Bu yazı da ilginizi çekebilir: Konsol kirişlerde gövde donatısı gerekli mi?
Sürekli kiriş nedir?
İkiden fazla mesnet noktası olan ve en az iki açıklığı bulunan, kirişlerin tek bir düz çizgide (aynı yatay düzlemde) olduğu kiriş tipine sürekli kiriş denir.
Kısa kiriş nedir?
Çerçeve kirişleri arasında uzunluğu, kalınlığının 4 katından daha az olan kirişlere kısa kiriş denir. Yönetmeliğe göre kısa kiriş inşa edilmesi durumunda birtakım koşullara uyulması gerekir.
Betonarme kiriş nedir?
Kirişler ahşap elemanlarla, kompozit elemanlarla, çelik elemanlarla veya betonarme elemanlarla oluşturulabilirler. Standart konut tipi projelerde karşılaştığımız kiriş tipi betonarme kiriştir.
Saplama kiriş nedir?
Kirişler bazen doğrudan kolona mesnetlenemezler. Zaman zaman mimari sebepler, bazı kirişlerin uç noktalarında kolon yerine kiriş olmasını gerektirebilir. Bu tip kirişlere saplama kiriş denir.
Guseli kiriş nedir?
Kesitte zorlanmaların olduğu durumlarda, kuvvetlerin daha rahat karşılanabilmesi için kiriş ile kolon arasında üçgen bir yapı projelendirilebilir. Buna üçgen yapıya guse denir. Guseyi barındıran kirişe de guseli kiriş denir.
Kirişlerle ilgili bilinmesi gerekenler
- Kirişlerin genişliği en az 25 cm olmalıdır.
Benim önerim en az 30 cm genişliğinde projelendirilmesi yönündedir.
- Kirişlerin yüksekliği, bağlı olduğu döşemenin 3 katından veya 30 cm'den daha az olamaz.
Örneğin klasik kirişli sistemde; döşeme kalınlığının 15 cm ise; kiriş yüksekliğiniz en az 45 cm olmalıdır. Yine aynı örnekte döşeme kalınlığınız 20 cm ise; kiriş yüksekliğiniz en az 60 cm olmalıdır. Bu koşul sağlanmazsa bu kiriş çerçeve kirişi olarak kabul görmez.
- Kiriş yüksekliği; kiriş genişliğinin 3.5 katından fazla olamaz.
Bu koşul kirişin narin olmasını engellemek için konulmuştur. Örneğin kiriş genişliğiniz 25 cm ise; kiriş yüksekliğiniz 87.5 cm'den daha fazla olamaz. Örneğin h=90 cm'lik bir kiriş inşa edemezsiniz. Böyle bir durumda kiriş genişliğini artırmanız akıllıca bir çözüm olabilir.
- Kirişlerde kullanılacak demir donatılar için en küçük çap 12 mm olmalıdır.
Ben, projelerimde 16 mm'lik demir donatı kullanıyorum. Bu sayede mesnet bölgelerinde donatı yoğunlaşması daha az oluyor ve betonu yerleştirmek daha kolay oluyor. Beton yerleştirmekten bahsetmişken, bu konuya da göz atmalısınız:
Beton dökümünde dikkat edilmesi gerekenler
1 yorum