Şantiye Şefi Nedir? Bütün Detaylarıyla Şantiye Şefliği
Mevzuatımız şantiye şefini; konusuna ve niteliğine göre yapım/yıkım işlerini yapı müteahhidi adına yöneterek, uygulayan teknik personel olarak tan...
Şantiye Şefliği
Şantiye şefi; yasal mevzuattaki görevleri ve sorumlulukları açıkça belirtilmiş bir unvandır. Bu yazımda şantiye şefliği ile alakalı pek çok konuya değineceğim. Ancak en baştan belirtmeliyim. Bu yazı, 2024 yılı itibariyle geçerli olacak olan şantiye şefliği yönetmeliğine göre yazılmıştır. Öyleyse haydi başlayalım!
Şantiye Şefinin Sorumlulukları
- İnşaat projesinin planlarını ve şartnamelerini inceleyerek, projenin yürütülmesi için gerekli olan çalışmaları planlamak ve organize etmek zorunda.
- İnşaat çalışmalarının zamanında, bütçe dahilinde ve kaliteli bir şekilde yapılmasını sağlamak zorunda.
- İnşaat sırasında ortaya çıkan sorunları çözmek ve gerekli önlemleri almak zorunda.
- Şantiye şefinin çalıştırdığı personel yetki belgeli olmak zorunda. Yani "dışarıdan usta buldum, tuğla ördüreyim" yok. Ustanın yetki belgesinin olması lazım. Ayrıca şef, bu belgeleri şantiyede bir dosyada saklamak zorunda.
- Şantiye şefi, mevzuata ve teknik standartlara uygun malzeme, makine ve ekipman kullanmak zorunda.
- Şantiye şefi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm önlemleri almak zorunda. Ha tabi müteahhit bu önlemlerin alınmasını bir şekilde engelledi mi? O zaman şantiye şefi sorumlu değil. Ancak, engellediğini nasıl ispat edebilirsiniz? Bu biraz soru işareti!
- Şantiye şefi istifa mı edecek? Öyleyse aynı gün içerisinde ilgili idareye yazılı olarak ve müteahhit firmaya da noter aracılığıyla bildirmek zorunda.
- Şantiye şefi, fenni mesulün veya denetçi elemanların talimatlarına uygun olacak şekilde yapının inşa sürecini yürütmek ve her türlü defter, tutanak ve belgeyi muhafaza etmek zorunda.
- Şantiye şefi, inşa sürecinde oluşan veya oluşması muhtemel çevre hasarlarını ilgili idaresine, iş kazalarını da ilgili mercilere bildirmek zorunda.
- Şantiye şefi, herhangi bir imalata başlamadan bir gün önce yapı denetime (veya diğer denetim sorumlularına) haber vermek zorunda.
Şantiye Şefinin Dikkat Etmesi Gereken Diğer Hususlar
- Şantiye şefinin mutlaka TMMOB'a bağlı oda üyeliği olmak zorunda.
- Şantiye şefi, mahkeme tarafından veya oda tarafından yasaklama aldığı süre içerisinde şantiye şefliği yapamaz. Eğer şantiye şefliği süreci başladıktan sonra böyle bir yasaklama ile karşı karşıya kalırsa; ilgili kuruma bunu bildirmek zorunda.
- Bir yerde şef olan kişi, başka bir işte tam zamanlı olarak çalışamaz.
- Kişinin fiilen şantiye şefliği yapmasına engel bir durum olmamalı.
- Şantiye şefi 75 yaşın üzerinde olamaz.
- Kişi, bulunduğu şehirde görevini icra edebilir, başka bir şehirde şantiye şefi olamaz.
Şantiye Şefi, İnşaatın İngiliz Anahtarıdır
Tabii yasal mevzuatta şantiye şefinin görevleri ve sorumlulukları bu şekilde olsa da şantiye şefinin üzerindeki sorumluluklar bu kadarla sınırlı değil.
- Taşeronlara ödenecek tutarlarla ilgili metrajları ve hakedişleri çıkarmak,
- Satın alınacak malzemelerle ilgili metrajları çıkarmak,
- Satın alınacak malzemeler için fiyat toplamak ve şartnameye uygun malzemeleri seçmek,
- Müteahhit firma adına hakediş yapmak,
- Resmi kurumlarla veya müşterilerle olan süreci yönetmek,
yine şantiye şefine yüklenen sorumluluklar arasındadır.
Kimler Şantiye Şefi Olabilir?
Peki gelelim kimlerin şantiye şefi olabileceği konusuna. Yönetmeliğimize göre;
- İnşaat mühendisleri
- Mimarlar
- Makine mühendisleri
- Elektrik-Elektronik mühendisleri
- Elektrik mühendisleri
- İnşaat teknikerleri
- Makine teknikerleri
- Elektrik teknikerleri
- Yapı denetim teknikerleri
- Teknik öğretmenler
Şantiye Şefliği İle İlgili Detaylar
- İşin hangi kalemde daha yoğun olduğuna göre şantiye şefi belirlenir. Örneğin bir trafo inşaatında elektrik mühendisi, elektrik-elektronik mühendisi şantiye şefi olabilirken; bir özel konut projesinde ise inşaat mühendisi veya mimar şantiye şefi olabilir.
- Zemin iyileştirme, palplanş, yıkım, iksa, kazı, zemin ankrajı, kazık, deprem yalıtımı vb. işlerde sadece inşaat mühendisi şantiye şefi olabilir.
- Spor tesisi, sinema, tiyatro, eğitim kurumu, yurt vb. işlerde; sadece mühendisler ve mimarlar şantiye şefi olabilir.
- Mimar veya mühendisler;
1.500 m²'yi geçmeyen 4 işi,
4.500 m²'yi geçmeyen 3 işi,
7500 m²'yi geçmeyen 2 işi,
7.500 m²'nin üzerindeki 1 işi alabilirler. - Kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan kamu yatırımı niteliğindeki işlerde şeflik yapanlar ayrıca bir şantiye şefliği alamazlar.
- Teknik öğretmenler ve teknikerler, 1.500 metrekare ile sınırlı 3 işi geçmemek koşuluyla; birinci sınıftaki yapıların; ikinci sınıf B(2) ve B(3) grubu yapıların; Iüçüncü sınıf A(3) ve A(7) grubu yapıların; üçüncü sınıf B(8) ve B(12) grubu olup yapı yüksekliği 17.5 m’yi ve bodrum kat sayısı ikiyi geçmeyen yapıların; beşinci sınıf D(2) grubu olup restore edilecek yapıların; şantiye şefliğini üstlenebilirler.
Örnek Şantiye Şefliği Sözleşmesi
 |
| Örnek şantiye şefi - müteahhit arasındaki sözleşme |
Şantiye Şefleri Ne Kadar Para Kazanıyor?
Gelelim şantiye şeflerinin ne kadar kazandıklarına. Aslında bu konuda şantiye şeflerini ikiye ayırmak gerek. Birincisi, tam zamanlı olarak şantiye şefliği yapanlar, ikincisi ise serbest mühendis / mimar olarak şantiye şefliği yapanlar.
Ne yazık ki ikinci seçenektekiler genellikle imza üzerine şantiye şefliği yapıyorlar. En azından Türkiye geneline yaptığım anketin sonuçları öyle.
Tam zamanlı çalışan şantiye şefleri için kazanç istatistiklerini görmek için sizi böyle alalım: https://www.emirhanaydin.com.tr/2023/09/guncel-muhendis-ve-mimar-maaslari.html
Serbest mühendis ve mimarlar için ise tablo daha farklı. Aynı anda dört şantiyeye kadar şantiye şefliği alabilen mühendis ve mimarlar için yaptığım çalışmanın sonuçları şu şekilde; (23 Eylül 2023 tarihli çalışma)
 |
| Türkiye'de şantiye şefliği için ödenen yıllık tutarlar (Türk Lirası) |
Görüşmeye katılın